ĐAU KHỚP GỐI: NGUYÊN NH N, TRIỆU CHỨNG, PHÒNG NGỪA VÀ CẢI THIỆN
CẤU TẠO KHỚP GỐI
Khớp gối là khớp lớn nhất trong cơ thể, hoạt động như một bản lề, cho phép chúng ta thực hiện các động tác như ngồi, đứng lên, đi bộ, chạy, nhảy. Khớp gối bao gồm ba xương chính: xương đùi, xương chày và xương bánh chè. Các đầu xương được bao phủ bởi lớp sụn để giảm ma sát và bảo vệ khớp.
Các thành phần chính của khớp gối:
– Xương đùi: Xương dài nhất trong cơ thể, có hai đầu tròn ở gần khớp gối.
– Xương chày: Xương ống chân ở phía trước của cẳng chân.
– Xương bánh chè: Xương dày hình tam giác nằm ở phía trước đầu gối.
Lớp sụn và bao khớp:
– Sụn chêm: Hai miếng đệm sụn hình lưỡi liềm giúp giảm ma sát và tăng cường sự ổn định cho khớp gối.
– Sụn hyaline: Bao phủ bề mặt các khớp di chuyển.
– Bao khớp: Gồm lớp ngoài là mô liên kết dày đặc và lớp bên trong là màng hoạt dịch tiết ra chất lỏng bôi trơn khớp.
Dây chằng và gân:
– Gân cơ tứ đầu đùi:** Kết nối cơ tứ đầu đùi với xương bánh chè.
– Dây chằng bên trong (MCL) và bên ngoài (LCL):** Ổn định phần bên trong và bên ngoài của đầu gối.
– Dây chằng chéo trước (ACL) và chéo sau (PCL):** Ngăn cản chuyển động quá mức của xương chày.
ĐAU KHỚP GỐI LÀ GÌ?
Đau khớp gối là cảm giác đau hoặc khó chịu quanh khớp gối, nơi xương đùi gặp xương chày. Cơn đau có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau quanh đầu gối, và thường không liên tục. Triệu chứng có thể thay đổi tùy theo nguyên nhân, từ đau khi di chuyển đến cảm giác đau vào ban đêm hoặc buổi sáng sau khi vận động.
TRIỆU CHỨNG ĐAU KHỚP GỐI
– Sưng, cứng khớp: Đầu gối có thể bị sưng và cứng.
– Đỏ, ấm: Da quanh khớp gối có thể đỏ và ấm khi chạm vào.
– Yếu và mất ổn định: Khớp gối có thể cảm thấy yếu và mất ổn định.
– Tiếng kêu lách tách: Nghe thấy tiếng kêu hoặc lạo xạo khi di chuyển.
– Khó duỗi thẳng: Khó khăn trong việc duỗi thẳng đầu gối hoàn toàn.
NGUYÊN NHÂN GÂY ĐAU KHỚP GỐI
- Viêm khớp gối: Các loại viêm khớp như viêm xương khớp, viêm khớp dạng thấp, và bệnh gout.
- Thoái hóa khớp gối: Xảy ra ở người lớn tuổi, làm hủy hoại sụn và mô quanh khớp.
- Giả gout: Viêm khớp do tinh thể canxi pyrophosphate tích tụ trong khớp gối.
- Chấn thương đầu gối: Các chấn thương như rách dây chằng, rách sụn chêm, gãy xương, viêm gân, và trật khớp gối.
CÁC YẾU TỐ TĂNG NGUY CƠ ĐAU KHỚP GỐI
– Thừa cân: Tạo áp lực lớn lên khớp gối.
– Môn thể thao đối kháng:Tăng nguy cơ chấn thương khớp gối.
– Tuổi tác: Gia tăng ma sát và nguy cơ thoái hóa khớp.
– Chấn thương trước đó:Tăng nguy cơ tái chấn thương.
– Ít vận động: Làm suy yếu cơ quanh khớp gối.
– Cấu trúc xương bất thường: Như chân vòng kiềng hoặc đầu gối quá duỗi.
– Nghề nghiệp: Những công việc đòi hỏi nhiều vận động có thể làm tăng nguy cơ đau khớp gối.
ĐAU KHỚP GỐI CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?
Đau khớp gối có thể không nghiêm trọng, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến tổn thương khớp nghiêm trọng và tàn tật. Chấn thương khớp gối cũng có thể làm tăng nguy cơ tái chấn thương trong tương lai.
KHI NÀO CẦN GẶP BÁC SĨ?
– Đau kéo dài hơn 48 giờ: Đặc biệt nếu kèm theo sưng viêm.
– Giảm phạm vi chuyển động: Khó khăn trong việc di chuyển.
– Cảm giác bất ổn: Mất thăng bằng hoặc cảm giác không ổn định.
– Dấu hiệu nhiễm trùng: Như sốt, đỏ, ấm quanh khớp.
– Khớp biến dạng rõ rệt hoặc không thể chịu được trọng lượng: Cần được kiểm tra ngay.
CÁCH CHẨN ĐOÁN ĐAU KHỚP GỐI
– Kiểm tra hình ảnh: Chụp X-quang, CT, siêu âm, và MRI để phát hiện các vấn đề về xương, sụn, dây chằng.
– Xét nghiệm: Máu và dịch khớp để phát hiện nhiễm trùng hoặc viêm.
CÁCH PHÒNG NGỪA ĐAU KHỚP GỐI
– Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm áp lực lên khớp gối.
– Tập thể dục: Tăng cường cơ bắp quanh khớp gối.
– Căng cơ: Giữ sự linh hoạt và tăng phạm vi chuyển động.
– Mang giày phù hợp: Giảm áp lực lên khớp gối.
– Kiểm tra dáng đi: Đảm bảo dáng đi đúng để giảm áp lực không đều.
– Sử dụng chất bổ sung: Các dưỡng chất như Collagen, Chondroitin sulfate để bảo vệ khớp.
– Đeo miếng bảo vệ đầu gối: Hỗ trợ và giảm đau.
– Bỏ thuốc lá: Ngăn ngừa tổn thương khớp.
– Ăn uống lành mạnh: Bổ sung trái cây, rau xanh, và hạn chế thực phẩm chế biến sẵn.
Đau khớp gối ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa và cải thiện đúng cách có thể giúp giảm nguy cơ đau khớp gối và duy trì sức khỏe khớp gối tốt hơn. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng nghiêm trọng hoặc kéo dài, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ chuyên khoa.
